Türkiye’nin Çin’i Konya!

Bugün siz değerli dostlarım için memleketim olan Konya‘nın belki de en büyük sorunlarından birisini, ucuz işçiliği dile getireceğim.

Geçenlerde Konya‘da soğutma sektöründe çalışan bir arkadaşımla sohbet ediyordum. Dondurma markası olarak tanıdığımız ve bildiğimiz Algida’nın Konya’ya önümüzdeki günlerde açacağı yeni fabrikasından konuştuk.

Konya‘da 100 milyon doları aşan yatırımıyla Algida’nın, bu yıl Mayıs ayında üretime başlayacak Avrupa’nın en büyük tesislerinden biri olan Konya fabrikası için iş gücü arayışına başladığını öğrendim.

Dünya’da 35. Algida tesisi olacak olan yeni tesis, Konya‘nın işsizlik sorununa bir nebze de olsa ilaç olacak ve Konya ekonomisi, sanayisi için de yeni bir nefes olacak. Tabi, Konya‘nın kazanmasının yanında Algida’da Konya‘yı seçtiği için kazanacak.

Algida gibi bir markanın yeni üretim tesisinin konumu için Konya‘yı seçmesinin yanında stratejik konum, sanayi gibi bir çok etkenin yanında en büyük paylardan birine sahip olanı, sizin de tahmin ettiğiniz gibi iş gücünün ucuz olması.

Konya‘nın esnafını ve işçiye olan yaklaşımını Konya‘da yaşayan ve hatta çalışanlar çok daha iyi bilirler. İşçiye sigortayı geç yapma, parayı hak ettiğinden daha düşük verme, tatilsiz işçi çalıştırma, yasal saatlerin üstünde iş süresi, işe alınan kişinin girdiği departmanın haricinde çay demleme, yemek yapma, ortalığı silme gibi işleri de üstlenmek zorunda kalması sadece vereceğim örneklerden bir kaçı.

Hatta kendimden örnek verecek olursam; bir gün internet sayfası tasarımı için anlaştığım bir firmaya işi teslim etmek ve içerideki paramı alabilmek için gitmiştim. Anlaştığımız fiyattan daha düşük bir fiyata iş bitiminde tekrar pazarlıkla, tekrar anlaştık. Daha sonra firma sahibi “ben çarşıya ineceğim abim. senin ev benim yolumun üstünde gel bırakayım” dedi ve arabasıyla ‘sağolsun!‘ evime kadar bırakmıştı. Arabadan inerken verdiği parayı saymamı söyledi ve son anlaştığımız fiyattan daha düşük tutar elimdeydi. Kafamı firma sahibine doğru kaldırdığımda gülerek “paranı anlaştığımızın altında verdim. o kadar olsun abim. taaa evine bıraktım yaaavvv” demişti. O günün hep pişmanlığını yaşamışımdır “keşke bi 50 lira atsaydım da depoyu doldursaydı” diye.

Konumuza geri dönersek; Konya‘da esnafın işçiye bakışı, bakış değil! Gurbetten de olsa Konya‘da ki arkadaşlarımla, dostlarımla konuştukça, memlekete geldikçe, internetten gazateleri, haberleri takip ettikçe, geçmişe göre aslında çok da bir şeyin değişmediğini görüyorum. Çalışana hak ettiğinin verilmemesi Konya‘nın hala kanayan bir yarası olarak görünüyor. Tabi bununda farkında bir çok firma var ki ucuz iş gücüne, yani Konya‘ya koşuyor.

O kadar Algida ile giriş yaptım, kendi tecrübemden örnek verdim, şunu dedim, bunu dedim.. Aslında bugün siz değerli dostlarıma Algida ile ilgili bir duyumumu aktaracaktım ve Konya esnafı hakkında düşüncelerimi dile getirecektim ki.. konuyu dağıtmadan toparlayayım.

Algida yukarıda da bahsettiğim gibi büyük bir üretim tesisini Konya‘mıza yapmış ve Mayıs ayı için işçi alım ilanlarına uzun bir süre öncedir başlatmış. İşçilere ücret olarak yüksek fiyatlar vereceğini dillendirmiş. Ama duyduğum kadarıyla Konya esnafından bazı kesimler (tepkilerini nasıl dile getirdiler bilmiyorum) yüksek işçi ücretlerine karşı gelmişler. Esnaf, Algida’nın Konya‘da ki piyasayı bozacağını ve kendi tecrübe kazanmış işçilerinin bile Algida’ya kaçabileceğini, bu yüzden de ücretleri asgari ücrete çekmelerini istemiş. Bu söylenti ne kadar doğru, ne kadar yanlış bilmiyorum. Ama eğer doğruysa yukarıda ki attığım başlık buraya “cuk” diye oturur vesselam.

Yazımı biraz sivri dille yazmış ve genel ifadeler kullanmış olabilirim. Kimse yanlış anlamasın. İlla ki Konya‘da kendini ispatlamış, kurumsallaşmış, marka olmuş, işçisini koruyan ve gözeten bir dolu firma ve marka var. Kimse üzerine pay çıkarabilmek için kendini yıpratmasın. Sözlerim, yarası olanı gocundurur zaten. Bu konuda aslında yazılacak tartışılacak çok alt başlıklar var ama hiç girmeyeyim. Uzun lafın kısası, Konya ucuz işçi yönünden Türkiye’nin parlayan bir incisi olmaya devam ediyor ve ister içeriden, ister dışarıdan bakın; Konya esnafının işçisine olan yaklaşımı hakkında olumsuz ifadeler gün geçtikçe büyüyor.

Ne demişler; az konuş ki son söylediğin, ilk söylediğini unutturmasın! Sözlerimi Peygamber efendimizin hadisi ile sonlandıracağım. Allah çarşınıza pazar versin. Selametle..

“İşçiye ücretini, (alnının) teri kurumadan veriniz.” (Hadis-i Şerif – İbn Mâce).