Kaplin seçimi nasıl yapılır? Tork hesabı nedir?

Kaplin, bir hareketi başka bir ekipmana iletmek için kullanılan ara makine elemanlarıdır. Daha önceki “Kaplin nedir? Kaplin çeşitleri nelerdir?” başlıklı yazımızda kaplinler hakkında detaylı bilgiyi vermiştik. Bu yazımızda da kaplin seçiminde dikkat etmemiz gereken durumlar ve kaplin seçme hesabından bahsedeceğiz.

Kaplin Seçimi Nasıl Yapılıyor?

İhtiyaçları karşılamak adını imalatı yapılan çeşitli kaplin türleri mevcuttur. Kaplin seçimi çalışan sistemin arıza vermemesi ve diğer sistem elemanlarının zarar görmemesi için önemli bir rol oynar. Kaplin seçiminde ilk husus; bu işlemi yapacak personelin kaplinin kullanılacağı yer, ortam şartları, sistem özellikleri ve kaplin tipleri konusunda teknik bilgisi olması gerekir.

Sistemde ihtiyaç duyulan maksimum eksenel ve açısal kaçıklıklar belirlenerek uygun kaplin tipi seçilmelidir. Bu seçimde önemli diğer bir etken de sistemdeki duruş kalkışlar ve sürücü makine değerlerinin oluşturduğu (servis faktörü) değerlerdir. Tabi, tork seçimini de unutmamamız gerekir. Tork seçimi, hesaplanmasında herhangi bir yanlışlık olması durumunda sistemde çok farklı zararlara sebebiyet verebilir.

Kaplin seçiminde malzeme kalitesi ve özellikleri kaplinin dişli olduğu durumlarda önem kazanır. Dişli kaplinlerde uygulanan ısıl işlem bilgisi hakkında bilgi sahibi olunması gerekir. Dişli kaplinlerde genellikle SAE4140 ıslahlı malzeme tercih edilir.

Kaplin Nasıl Seçilir?

Bir sistem için kaplin seçimi yapılırken sistemin bazı bilgilerine ihtiyaç vardır. Bunlar;

• Burulma momenti (Tork)
• Çalışma sıcaklığı
• Yük sınıfı
• 24 saatte durma – kalkma sıklığı
• Mil çapları

Tork Hesabı Nasıl Yapılır?

Tork hesabı yapılırken; ilk olarak Kaplin Nominal Burulma Momenti (TKN) ve sisteme etki eden servis faktörü katsayıları formüle konularak Sistem Toplam Burulma Momenti (TN) hesaplanmalıdır.

TKN = (Motor gücü / Devir) x 9550

Sabit: 9550, Motor gücü: Kilowatt (kW), Devir: Dakikadaki devir sayısı, Sonuç: Newtonmetre (Nm)

TN = TKN x SF

TN: Sistem toplam burulma momenti, TKN: Kaplin nominal burulma momenti, SF: Servis faktörü (elastik ara elemanlı bir kaplin tercih edildiğinde sıcaklık faktörü de dikkate alınır), Sonuç: Newtonmetre (Nm)

SF Çalışma Katsayısı Tablosu

SF = SF1 x SF2 x SF3

Tüm bu işlemlerin sonunda, katologlardan eşdeğer torktaki kaplini seçin ve maksimum çalışma devrini ve maksimum mil çapı değerini kontrol edin. Kontrollerinizin sonucu olumluysa geriye kalan tek şey, kaplinin fiziki boyutlarının montaj yerine uygunluğunun kontrolüdür.

Kama nedir? Kama yuvası açma ölçüleri nelerdir?